Một bạn trẻ đã email hỏi tôi:
-bác có giải thích được không?
GS Ngô Bảo Châu (ai cũng biết) có cuộc phỏng vấn với GS Đàm Thanh Sơn (chắc ít người biết hơn, bác nào không biết xem ở đây http://vi.wikipedia.org/wiki/Đàm_Thanh_Sơn, trong đó có một câu hỏi thế này:
- NBC : Được biết anh Sơn có quan tâm đến âm nhạc, xin hỏi anh một câu về đề tài này. Vật lý có giải thích được tại sao có những hòa âm ta thấy rất chói tai, mà có những hòa âm lại thật dịu dàng, có hòa âm nghe lần đầu thì êm tai, nghe vài lần thì khó chịu như ăn quá nhiều thịt mỡ, còn có những hòa âm thì mỗi lần nghe lại, lòng ta vẫn không khỏi bồi hồi ?
- ĐTS : Câu hỏi của bạn đi xa khỏi ranh giới của vật lý rất nhiều, và chắc là đi ra ngoài cả ranh giới của khoa học tự nhiên nữa. Pythagoras thường được coi là người đầu tiên khám phá ra mối liên hệ giữa âm nhạc và toán học: các hòa âm nghe êm tai có tỷ lệ giữa các tần số của các nốt gần với các phân số đơn giản.
Nhưng tại sao có những hợp âm gây buồn, gây vui, tôi không giải thích được. GS Sơn đã chịu.
Tôi trả lời:
Thuận nghịch trong hòa âm.
Cảm thụ âm nhạc mỗi người không giống nhau. Thế thì nhạc jazz toàn hòa âm nghịch mà người Mỹ nghe thuận đến mê mẩn đến mức nhạc jazz là âm nhạc thuần chủng Mỹ mà toàn thế giới đu theo để học và mô phỏng tự tình người Mỹ để thể hiện nhạc jazz. Riêng tôi, tôi không thể nghe được sự lan man không ổn định trong giai điệu và hòa âm nhạc jazz vì tôi chỉ thich nghe hòa âm thuận thôi. Với tôi hòa âm thuận nghe dễ chịu và rất đẹp tai.
Cảm nhận thuận nghịch trong âm nhạc mang tính chủ quan. Nhiều người nghe hòa âm nghịch lại thấy hay và và chê hòa âm thuận là dễ đoán, là khuôn mẫu đơn điệu, ổn định. Thế cho nên, có nhiều bài nhạc mà ta cho là không ra thể thống gì nhưng cũng có nhiều người thích nghe. Làm sao giải thích được vì đó thuộc phạm trù cảm nhận cá nhân. Anh không thích, điều đó không có nghĩa là người khác cũng không thích như anh. Anh nghe hòa âm này nghịch tai không có nghĩa là mọi người cũng nghe nghịch tai như anh.
Tôi hiểu những gì thuộc về cảm nhận tâm lý thì không thể giải thích thuần lý trí cũng như thuần vật lý được.
Nghe bài Take Five với nhịp lẻ 5/4 xem có phải nhịp này không thuận tâm sinh lý nên gây khó chịu cho người quen nghe nhịp chẳn hay không?
-bác có giải thích được không?
GS Ngô Bảo Châu (ai cũng biết) có cuộc phỏng vấn với GS Đàm Thanh Sơn (chắc ít người biết hơn, bác nào không biết xem ở đây http://vi.wikipedia.org/wiki/Đàm_Thanh_Sơn, trong đó có một câu hỏi thế này:
- NBC : Được biết anh Sơn có quan tâm đến âm nhạc, xin hỏi anh một câu về đề tài này. Vật lý có giải thích được tại sao có những hòa âm ta thấy rất chói tai, mà có những hòa âm lại thật dịu dàng, có hòa âm nghe lần đầu thì êm tai, nghe vài lần thì khó chịu như ăn quá nhiều thịt mỡ, còn có những hòa âm thì mỗi lần nghe lại, lòng ta vẫn không khỏi bồi hồi ?
- ĐTS : Câu hỏi của bạn đi xa khỏi ranh giới của vật lý rất nhiều, và chắc là đi ra ngoài cả ranh giới của khoa học tự nhiên nữa. Pythagoras thường được coi là người đầu tiên khám phá ra mối liên hệ giữa âm nhạc và toán học: các hòa âm nghe êm tai có tỷ lệ giữa các tần số của các nốt gần với các phân số đơn giản.
Nhưng tại sao có những hợp âm gây buồn, gây vui, tôi không giải thích được. GS Sơn đã chịu.
Tôi trả lời:
Thuận nghịch trong hòa âm.
Cảm thụ âm nhạc mỗi người không giống nhau. Thế thì nhạc jazz toàn hòa âm nghịch mà người Mỹ nghe thuận đến mê mẩn đến mức nhạc jazz là âm nhạc thuần chủng Mỹ mà toàn thế giới đu theo để học và mô phỏng tự tình người Mỹ để thể hiện nhạc jazz. Riêng tôi, tôi không thể nghe được sự lan man không ổn định trong giai điệu và hòa âm nhạc jazz vì tôi chỉ thich nghe hòa âm thuận thôi. Với tôi hòa âm thuận nghe dễ chịu và rất đẹp tai.
Cảm nhận thuận nghịch trong âm nhạc mang tính chủ quan. Nhiều người nghe hòa âm nghịch lại thấy hay và và chê hòa âm thuận là dễ đoán, là khuôn mẫu đơn điệu, ổn định. Thế cho nên, có nhiều bài nhạc mà ta cho là không ra thể thống gì nhưng cũng có nhiều người thích nghe. Làm sao giải thích được vì đó thuộc phạm trù cảm nhận cá nhân. Anh không thích, điều đó không có nghĩa là người khác cũng không thích như anh. Anh nghe hòa âm này nghịch tai không có nghĩa là mọi người cũng nghe nghịch tai như anh.
Tôi hiểu những gì thuộc về cảm nhận tâm lý thì không thể giải thích thuần lý trí cũng như thuần vật lý được.
Nghe bài Take Five với nhịp lẻ 5/4 xem có phải nhịp này không thuận tâm sinh lý nên gây khó chịu cho người quen nghe nhịp chẳn hay không?
Sửa lần cuối: