NHẠC SĨ ĐẮC TÂM: CỰC ĐOAN VÌ “TÌNH YÊU”
(bài viết của Duy Thủy đăng trong tạp chí Sóng Nhạc số 38-tháng 7/2011)
Đắc Tâm
Đêm ra mắt album ”Chỉ còn kỷ niệm” của ca sĩ Miên Thảo (tại Hello Café, quận 3, TP.HCM đêm 20.5.2011) để lại ấn tượng về sự tiếc nuối được giải bày của Đắc Tâm – tác giả 11 ca khúc trong album: ”Tôi tiếc vì nhạc Đắc Tâm gặp giọng hát Miên Thảo quá muộn màng”.
Tiếng hát “hoang dại”
Đắc Tâm tâm sự: Sau hơn 30 năm sáng tác, anh mới gặp được người trình bày “đắt” nhất các ca khúc của mình. Chính Miên Thảo là bóng hồng trong hơn 6 ca khúc Đắc Tâm viết riêng cho cô. Anh bảo: “Gần cuối đời người, tôi mới tìm thấy được cái đẹp trong âm nhạc nhưng không vươn tay đến được”.
Miên Thảo không là một ca sĩ mới. Cô từng là trưởng nhóm Sô-Cô-La. Quen hát nhạc trẻ nên đến khi hát nhạc Đắc Tâm, lúc đầu Thảo hát mà chưa cảm. Nhưng dần dà cô nghe ra được cái tử tế trong âm nhạc từ người mà cô vẫn trìu mến gọi “chú Tâm” – một người luôn luôn trăn trở về độ sạch, đẹp trong nhạc Việt đến độ… cực đoan, tạo cảm giác “ớn” cho người khác quan điểm với anh. Từng mệt mỏi tìm một chỗ đứng trong thị trường âm nhạc với thị hiếu thay đổi xoành xoạch, Miên Thảo ý thức được những khó khăn của một ca sĩ trẻ tự do. Chuyện đầu tư làm album với cô là một điều gần như không thể. Vậy mà hiện tại, album "Chỉ còn kỷ niệm" đã là album thứ 4.
Khi dự án âm nhạc "Gió và Diều" (nâng đỡ các tài năng âm nhạc) còn dưới sự điều hành của nhạc sĩ Tuấn Khanh và Đắc Tâm, thì Miên Thảo đã được thực hiện 3 album (do Trung Tâm SX và PH Băng Đĩa Nhạc Lạc Hồng phát hành): "Yêu nhau" (tháng 9.2009), "Bay trên những giấc mơ" và "Khúc buồn tình xa" (tháng 3.2010). Trong đó, đa số các ca khúc Thảo hát là sáng tác của Đắc Tâm. Nhạc sĩ Đắc Tâm nhận xét: “Giọng hát của Thảo ngày càng chín muồi hơn và đã mở ra một không gian âm thanh nhẹ nhàng và sâu thẳm, dẫn đưa những ai đã từng yêu và đau khổ vì tình yêu trở về với những cảm xúc tưởng đã được chôn sâu từ lâu”.
Thảo có một biệt danh được nhạc sĩ Đắc Tâm giải thích: “Các ca sĩ được tôi “chấm điểm” về giọng hát đều có biệt danh. Như Nhật Thanh (Vietnam Idol) là giọng ca tuyệt vọng, Diên An khắc khoải… Giọng hát Thảo hoang dại, mộc mạc đầy cá tính nên tôi đặt cho em là "Hoang dại Miên Thảo”.
Sẵn sàng chịu ghét
Là cựu học sinh trường trung học Jean Jacques Rousseau (Sài Gòn), anh tốt nghiệp Đại học Kinh tế Thương mại năm 1974. Theo ngành ngân hàng, rồi làm trong chuỗi nhà hàng Ngọc Sương, đến cả mở công ty tự kinh doanh, nhưng nghiệp nhạc cứ đeo đuổi Đắc Tâm đắm đuối. Anh từng chia sẻ: “Sống trong giới kinh doanh nhưng tôi luôn xem mình là một nghệ sĩ”. Anh tự học sáng tác, hòa âm, phối khí, thu âm, mix và master âm thanh. Hiện tại, anh bỏ tất cả những công việc khác chỉ để tập trung cho phòng thu Ánh Đèn Màu. Ngoài ra, anh còn là Chủ Nhiệm Câu lạc bộ Sáng tác Ca khúc Q.3 (Trung tâm Văn hóa Q.3, TP.HCM) từ năm 1994 trong vai trò dìu dắt, hướng dẫn như một người thầy, người anh đầy nghiêm khắc với các nhạc sĩ trẻ. Theo anh: “Nghệ sĩ không được sống bê tha. Tác phẩm phải đẹp cả về ca từ và giai điệu, mang giá trị thẩm mỹ, nhân văn mới là nghệ thuật của sự chuyên nghiệp”.
Nhạc sĩ Đắc Tâm là con của nhạc sĩ Trần Văn Nhơn , tác giả của những ca khúc: "Hà Nội 49, Sài Gòn Xa hoa, Ảo Ảnh Chiều Thu",... Nhạc sĩ Trần Văn Nhơn là Trưởng Ban Việt nhạc, Đài Phát thanh Hà Nội năm 1948–1952. Nếu “nhạc sĩ cha” là người cổ súy cho phong trào người Việt viết và hát nhạc Việt, thì “nhạc sĩ con” là người luôn cổ động cho sự phát triển của loại âm nhạc đẹp, sạch. Trong sáng tác, Đắc Tâm là người lựa chọn, trau chuốt rất kỹ ca từ và giai điệu. Anh không ngại thừa nhận: “Tôi rất cực đoan, những gì tôi cho là đúng thì tôi sẽ bảo vệ tới cùng. Đồng thời, tôi cũng rất cô đơn vì những cảm xúc của tôi không ai chia sẻ được”.
Làm nhạc từ 1978, dù không nổi danh nhưng anh vẫn theo đuổi vì đam mê. Anh muốn tự tay dựng tác phẩm của mình và “muốn chứng tỏ cho người quan tâm đến tôi biết, tôi vẫn kiên trì, sẵn sàng bỏ hết tất cả mà không cần thu lợi lại cho mình”. Để “lì” được như vậy, Đắc Tâm tự tin rằng “thu nhập của tôi đủ để sống và để dành làm đĩa. Nên tôi có quyền làm theo ý mình, cổ súy cho loại âm nhạc tử tế”. Một trong những người bạn nghệ thuật được Đắc Tâm công nhận về tài năng, là người được anh nhắc đến như mối duyên gặp gỡ, đồng cảm với nỗi niềm của anh là nhạc sĩ Tuấn Khanh. Và năm 2006, CD "Tình khúc Đắc Tâm – Tuấn Khanh" phát hành như một cái bắt tay cổ vũ cho loại âm nhạc tử tế mà Đắc Tâm đã kiên trì theo đuổi.
Tập Tình Khúc Đắc Tâm-Tuấn Khanh "Hãy Cho Tôi Lời Ca"
Đắc Tâm & Miên Thảo
Theo Đắc Tâm, “thương mãi không thể là bạn đồng hành tốt của nghệ thuật". Anh thẳng thắn bày tỏ quan điểm mà không ngại người ta ghét mình: “Vì quan điểm làm thương mãi nên âm nhạc tại Việt Nam ngày càng tệ hại, xuống dốc thê thảm, toàn những sáng tác què quặt, những giọng hát bệnh hoạn, những màn trình diễn lố lăng dung tục đua nhau xuất hiện trên các kênh truyền hình, trên các sân khấu ca nhạc. Khi làm nghệ thuật, cần phải biết năng lực của mình và nhất là phải có lòng tự trọng”.
Đắc Tâm mong ước: “Có được một hội quán âm nhạc/quán café ca nhạc/phòng trà ca nhạc với ban nhạc sống để hằng đêm giới thiệu những giai điệu tử tế là sáng tác hoàn toàn mới, những giọng hát có hồn hoàn toàn xa lạ với người nghe trên thị trường thương mãi cấp thấp. Nơi đây chọn khách biết thưởng thức âm nhạc tử tế chứ không phải để khách chọn là nơi đến để giải trí, mua vui”.
Anh từng cộng tác với một vài quán café nhạc nhưng… mộng bất thành vì tìm hoài không ra “người đầu tư có tâm với nền âm nhạc Việt Nam và không quan tâm đến lãi lỗ" để anh biên tập những chương trình ca nhạc giới thiệu với những ca khúc mới tử tế và giọng hát hay.
Vì tình yêu với nghệ thuật, sự cực đoan như của Đắc Tâm ít nhiều đem lại cho đồng-nghiệp-đồng-chí-hướng nguồn đồng cảm, động viên; đem lại cho người nghe những sáng tác đẹp đáng trân trọng thì đó cũng là sự cực đoan mang ý nghĩa tích cực.